Xojagon silsilasining oltinchi piri, «Аmir Kalon» taxallusi bilan mashhur bo’lgan Sayyid Аmir Kulol ibn Аmir Hamza ibn Аmir Ibrohim taxminan 680/1281 - yili Buxoro atrofidagi Аfshina yoki Suxor qishlog’ida dunyoga kelgan. U kishi ning payg’ambar sollallohu alayhi vasallam avlodidan bo’lgan otasi Аmir Hamza ibn Аmir Ibrohim asli Hijozning Madina shahridan bo’lib, Movarounnahrga ko’chib kelgach Buxoro atrofida yashab qolgan.
Manbalarda Sayyid Аmir Kulolning tavallud sanasi qayd etilmagan bo’lsa-da, Sayyid Otaning taxminan uch-o’rt yoshlardagi Аmir Kulol bilan ilk uchrashuvi 683/1284 yili yuz berganidan kelib chiqqan holda, uning 680/1281-yili tavallud topganligini taxmin qilish mumkin.

«Maqomoti Аmir Kulol»da yozilishicha, uning otasi Аmir Hamza yassaviya tariqatining shayxi Sayyid Ota bilan yaqin munosabatda bo’lib, ushbu shayx har safar Buxoroga kelganida u bilan uchrashardi. Xojagon-naqshbandiya tariqati manbalarida ta’kidlanishicha, Sayyid Аmir Kulol hali onasining qornida ekanidayoq uning kelajakda pokiza va buyuk bir inson bo’lishi ma’lum bo’lib, onasi har safar halolligiga shubha bo’lgan biror narsani eb qo’yganida ichida qattiq og’riq paydo bo’lardi. Oradan bir oz vaqt o’tib, Sayyid Аmir Kulol dunyoga keladi. U taxminan uch-to’rt yoshga kirgan chog’larida – 683/1284 yili Sayyid Ota kelib, sallasining yarmini yechib, uning boshiga o’raydi-da, uning kelajakda sayru sulukda yuksak maqomlar va martabalarga erishishini so’rab duolar qiladilar.

Sayyid Аmir Kulolning so’fiylik yo’liga kirishini aytib, unga oq fotiha bergan kishi yassaviya tariqati shayxi Sayyid Ota bo’lsa-da, uni amalda so’fiylik yo’liga olib kirib, sayru sulukda unga murshidlik qilgan kishi xojagon silsilasi piri Xoja Muhammad Boboyi Samosiy bo’ldi. Xoja Muhammad Boboyi Samosiyga murid tushgan Sayyid Аmir Kulol yigirma yil davomida uning murshidligida sayru suluk bosqichlarini bosib o’tadi va uning eng yetuk xalifasiga aylanadi. Samosiy olamdan o’tganidan keyin esa tariqat rahbarligini o’z zimmasiga oladi

Sayyid Аmir Kulol ko’plab kishilarni o’z tariqatiga kirgizishga muvaffaq bo’ladi. Manbalarda uning muridlari soni bir yuz o’n to’rtta bo’lib, ularning barchasi sayru sulukda kamolga yetganliklari to’g’risida ma’lum qilinadi. Sayyid Аmir Kulol umri bo’yi biror marta ham o’z tug’ilib-o’sgan diyoridan tashqari chiqmagan bo’lsa-da, «Maqomoti Аmir Kulol» muallifi uning Markaziy Osiyoning Turkiston, Hijozning Makka va Madina shaharlari hamda Rum o’lkasida ham ko’plab muridlari bo’lganligini ta’kidlaydi. Sayyid Аmir Kulol o’z ta’limotini yoyish maqsadida Buxoro va uning atrofidagi qishloqlar, jumladan, Suxoridan tashqari bir muddat Nasaf shahriga borib yashagan.

Sayyid Аmir Kulol tarjimai holidagi muhim o’rinlardan biri uning xojagon-naqshbandiya tariqatining yirik vakili, ushbu tariqatning xojagoniya bosqichidan keyin kelgan naqshbandiya bosqichining boshlovchisi Xoja Bahouddin Naqshbandga bevosita murshid bo’lganligidir. Yuqorida eslatib o’tilganidek, Sayyid Аmir Kulol piri Xoja Muhammad Boboyi Samosiy topshirig’iga ko’ra yosh Bahouddin Naqshbandni suluk yo’lida tarbiyalashni o’z zimmasiga oladi. Bahouddin Naqshband bir necha vaqt uning xizmatida bo’lib, sayru suluk bosqichlarini bosib o’tgach, unga endi xojagoniya yoki yassaviya tariqatlari shayxlaridan ma’qul kelgan birortasi huzurida ta’lim olish va sulukda davom etishi mumkinligini aytadi .

Sayyid Аmir Kulol ham o’z pirlari kabi bir kasbning etagini tutib, o’z mehnati orqali tirikchilik qilishni afzal biladi. Manbalar uning kulolchilik bilan shug’ullanganligi, shu sababdan ham Kulol taxallusini olganligi to’g’risida guvohlik berishadi.

Sayyid Аmir Kulol tarjimai holidagi muhim va qiziq o’rinlardan yana biri u bilan Аmir Temur (736/1336-807/1405) o’rtasidagi munosabatdir. «Maqomoti Аmir Kulol»da Sohibqiron hokimiyat uchun kurash boshlagan paytlarida Sayyid Аmir Kulolning huzuriga kelib, haqqiga xayrli duo so’ragani, «Matlab ut-tolibin»da esa bu paytda Sayyid Аmir Kulol uni ma’naviy farzandlikka – muridlikka qabul qilib, uning tarbiyasini o’z xalifasi Shayx Shamsiddin Kulolga topshirgani to’g’risida hikoya qilinadi. Shu bilan birgalikda, u Аmir Temurni taqvo va adolatni o’z hayotining maqsadiga aylantirishga chaqiradi.

Sayyid Аmir Kulolning Аmir Burhon, Аmir Shoh, Аmir Hamza va Аmir Umar nomli to’rt o’g’li bo’lib, ularning barchasi so’fiylik yo’liga kirgan edi. Otasi o’z xalifalariga ushbu to’rt o’g’lini sayru suluk bosqichlarini bosib o’tishda rahnamolik qilishga buyurarkan, Аmir Burhonning tarbiyasini Xoja Bahouddin Naqshbandga, Аmir Shohning tarbiyasini Shayx Yodgorga, Аmir Hamzaning tarbiyasini Xoja Orif Deggaroniyga va Аmir Umarning tarbiyasini Jamoliddin Deh Osyobiyga topshiradi.

Sayyid Аmir Kulol hijriy-qamariy 772 yilning 8 jumodil avvali – milodiy 1370 - yilning 28 noyabrida Suxor qishlog’ida olamdan o’tib, shu qishloqda dafn etiladi.

«Maqomoti Аmir Kulol» muallifi Sayyid Аmir Kulol xalifalarining soni judayam ko’p bo’lganligini ta’kidlab, quyidagi ketma-ketlikdagi yetti kishi–Mavlono Orif Deggaroniy, Xoja Bahouddin Naqshband, Jamoliddin Deh Osyobiy, Shayx Yodgor, Xoja Shayx Darazuniy, Mavlono Jamoliddin Keshiy va Shayx Shamsiddin Kulolni uning eng sara xalifalari sifatida eslatib o’tadi. Biroq «Rashahot ayn al-hayot»da Sayyid Аmir Kulolning quyidagi ketma-ketlikdagi to’rt xalifasi bo’lganligi eslatiladi: Xoja Bahouddin Naqshband, Mavlono Orif Deggaroniy, Shayx Yodgor va Shayx Jamoliddin Dahistoniy. «Maqomoti Xoja Bahouddin Naqshband»da keltirilishicha, Sayyid Аmir Kulol Xoja Bahouddin Naqshband va Mavlono Orif Deggaroniyni o’z xalifalari orasida eng buyuklari deb biladi, vafotidan oldin esa barcha muridlariga Xoja Bahouddin Naqshbandga ergashishni buyuradi.

Sayyid Аmir Kulol xojagon silsilasining o’zidan oldin o’tgan pirlari ta’limotini targ’ib etish, jumladan, Xoja Mahmud Аnjirfag’naviy davridan boshlab joriy etilgan zikri jahriyni qo’llashda davom etdi. Shuningdek, «Maqomoti Аmir Kulol» asarida uning so’fiylik shartlari va odoblari hamda ayrim so’fiyona tushunchalar borasidagi quyidagi qarashlari aks etgan: